Logo - LUQAM Blog
Polski
Blog
Kontakt
Misja Oś czasu Zespół LUQAM Jak pracujemy Wartości
Ogólne informacje Obszary działań Doświadczenie w branżach Opinie Referencje
Cyfryzacja i Industry 4.0 Poprawa wyników finansowych Transformacje operacyjne i strategiczne Usprawnianie wybranych procesów/ obszarów
Digital Factory Projektowanie layoutów Sztuczna inteligencja (AI) Diagnozy i audyty Outsourcing/ Interim pracowników Badanie obciążenia pracą i produktywność System MES - TiMES
Szkolenia Studia podyplomowe
Back to post archive

Koszty jakości, czyli jak przekuć jakość w pieniądz

Poznaj kategorie kosztów jakości i dowiedz się jakie są zalety prowadzenia rachunku kosztów jakości. Sprawdź, jak optymalizować koszty jakości!

https://www.luqam.com/blog/wp-content/uploads/2025/01/fb.svg https://www.luqam.com/blog/wp-content/uploads/2025/01/linkedin-1.svg
Ostatnia aktualizacja:

Jakie są zalety rachunku kosztów jakości?

Główną jego zaletą jest jasny sposób prezentowania postępów i problemów związanych z jakością w przedsiębiorstwie. Zastosowanie pieniądza jako jednostki, w której przedstawiane są dane, niezwykle przekonywująco działa na kierownictwo wyższego szczebla. Pieniądz w tym przypadku staje się dużo bardziej wymownym argumentem od pozostałych, tradycyjnie stosowanych, bowiem wiąże się bezpośrednio z celem każdego przedsiębiorstwa – z przynoszeniem dochodów.
Wykorzystanie rachunku kosztów jakości ma wielkie znaczenie w ocenie efektywności wdrożonego systemu zarządzania jakością. Jest też doskonałym narzędziem analitycznym wskazującym miejsca potencjalnego rozwoju w celu uzyskiwania korzyści finansowych dla przedsiębiorstwa, jak i dla klienta. Niższe koszty produkcji uzyskane poprzez ograniczenie kosztów jakości przekładają się na dostępność towarów w niższej cenie, a tym samym pozwalają na uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynku.
Według J.M. Jurana do kosztów jakości zalicza się następujące kategorie:
  • koszty braków, które dzielą się na koszty braków wewnętrzne i koszty braków zewnętrzne,
  • koszty prewencji,
  • koszty oceny.
Każda z wyżej wymienionych grup związana jest z funkcjonowaniem systemu jakości, który zwykle obejmuje zarządzanie efektywnością procesów produkcyjnych oraz okołoprodukcyjnych, utrzymaniem systemu, zapewnianie systemu kontroli jakości w celu zapobiegania przedostania się wyrobu niezgodnego do klienta.
W rachunku kosztów jakości można także wyróżnić koszty rzadziej uwzględniane w wyliczeniach, tzw. koszty ukryte. Nawet w rozbudowanych systemach odpowiedzialnych za zbieranie danych w przedsiębiorstwach koszty ukryte są często pomijane ze względu na kłopotliwość ich zidentyfikowania i wyceny czy duży koszt pozyskania informacji. Powszechnie mierzone koszty mogą okazać się wierzchołkiem góry lodowej, gdy koszty ukryte są w rzeczywistości dla organizacji dużo większym wyzwaniem. Z drugiej strony, projektując model analizy kosztów jakości dla naszego przedsiębiorstwa, pamiętać należy, że koszt pozyskania danych nie powinien być wyższy niż ewentualne korzyści z ich właściwego wykorzystania.

Czym są koszty braków?

Koszty braków są to inaczej koszty niezgodności, a wynikają z wytworzenia produktu lub usługi niespełniającej wymagań lub potrzeb klienta. W zależności od tego czy wyrób ten zostanie wychwycony wewnętrznie, czy przez klienta, mamy do czynienia odpowiednio z kosztami braków wewnętrznych lub zewnętrznych. Do najczęściej występujących w przedsiębiorstwach kategorii uwzględnianych w tej grupie należą:
KOSZTY BRAKÓW WEWNĘTRZNYCH KOSZTY BRAKÓW ZEWNĘTRZNYCH
Wartość wadliwych produktów / usług wykrytych przed wysyłką Wartość wadliwych produktów / usług wykrytych przez klienta
Przestój maszyn Sortowanie
Zmniejszona wydajność narzędzi produkcji Utylizacja
Sortowanie Sprzedaż po niższej cenie
Utylizacja Magazynowanie
Sprzedaż po niższej cenie Transport
Magazynowanie Przeróbka produktów / naprawa / serwisowanie
Przeróbka produktów / naprawa / serwisowanie Rekompensata strat klienta, odszkodowania
Koszty obsługi reklamacji

Czym są koszty prewencji?

Koszty prewencji są związane z podjęciem działań w celu uniknięcia niezgodności. Filozofia prewencji odnosi się do prostego zdania „zróbmy to dobrze za pierwszym razem”. Jak bowiem wykazała praktyka najtaniej jest ograniczać koszty właśnie poprzez zapobieganie.
Do najczęściej występujących w przedsiębiorstwach kategorii uwzględnianych w tej grupie należą koszty następujących działań:
  • Planowanie systemu jakości
  • Planowanie produktu
  • Statystyczna kontrola procesu i / lub jakości
  • Szkolenia
  • Planowanie testów
  • Działalność kół jakości
  • Audity wewnętrzne i dostawców
  • Ocena dostawców
  • Bieżąca obsługa klienta w zakresie jakości

Czym są koszty oceny?

Są to koszty związane z prowadzonymi badaniami, kontrolami i sprawdzeniami, w celu określenia, czy produkt lub usługa spełnia wymagania jakościowe.
W tej grupie znajdą się przede wszystkim kategorie:
  • Kontrola 100% (zaplanowana, nie będąca wynikiem niezgodności)
  • Testowanie i badania produktu
  • Kalibracja i uwierzytelnianie sprzętu kontrolno-pomiarowego
  • Wystawianie certyfikatów i atestów
  • Zatwierdzenie produktu przez Klienta
  • Analiza kosztów jakości
Do ukazywania kosztów zarówno w podejściu statycznym, jak i dynamicznym służyć może  szereg wskaźników budowanych na zasadzie porównywania kosztów jakości lub wybranych ich kategorii do wielkości opisujących procesy i wyniki organizacji (np. zyski, koszty, wielkość produkcji itp.)

Optymalizacja kosztów jakości

Pierwszym krokiem w optymalizacji powinno być obniżenie wartości najwyższej kategorii kosztów spośród wszystkich badanych, co zwykle oznacza ograniczenie kosztów jakości braków zewnętrznych. Organizacja skupia się na czynnościach związanych z doskonaleniem oceny, często godząc się na zwiększenie jej kosztów.
Równolegle do działań związanych z oceną, należy dążyć do zminimalizowania liczby wyrobów niezgodnych poprzez zastosowanie działań prewencyjnych. Zgodnie z tradycyjnym podejściem w optymalizacji kosztów dąży się do sytuacji, gdy suma kosztów prewencji i oceny zrównane zostaną lub oscylują wokół kosztów braków.
Jest to możliwe głównie dzięki wzrostowi wartości sprzedaży wraz ze zwiększeniem zadowolenia klientów z jakości, a także dzięki możliwości obniżenia kosztów prewencji i oceny w momencie osiągnięcia dojrzałości organizacyjnej.
Chcesz dowiedzieć się więcej o kosztach jakości? Weź udział w szkoleniu LUQAM! Poznaj naszą ofertę szkoleń tradycyjnych oraz szkoleń online.

Podobne artykuły

Nowoczesne technologie

Jak wykorzystać AI w procesie kontroli jakości?

Dowiedz się, jak sztuczna inteligencja rewolucjonizuje kontrolę jakości. Odkryj korzyści AI w procesach produkcyjnych!

Czytaj więcej!
Nowoczesne technologie

RTLS w produkcji – większa efektywność, mniejsze koszty

Dowiedz się, jak technologia RTLS rewolucjonizuje zarządzanie w zakładach produkcyjnych. Sprawdź artykuł!

Czytaj więcej!
Podcast - transkrypcje

Cyfrowa rewolucja w strukturze organizacyjnej vs. wersja tradycyjna - co wybrać? - cz.2

Odkryj, jak cyfrowa struktura organizacyjna wspiera firmy w dobie Przemysłu 4.0. Poznaj zalety cyfryzacji i dowiedz się, dlaczego warto inwestować w nowoczesne rozwiązania.

Czytaj więcej!
Podcast - transkrypcje

Cyfrowa rewolucja w strukturze organizacyjnej vs. wersja tradycyjna - co wybrać? - cz.1

Dowiedz się, dlaczego struktura organizacyjna jest fundamentem efektywnego zarządzania firmą. Poznaj jej znaczenie w realizacji strategii i budowie silnej organizacji.

Czytaj więcej!
Podcast - transkrypcje

Kartka i ołówek, tablet, a może Cyfrowy Bliźniak – dlaczego warto i jak modelować procesy? - cz. 2

Cyfrowy Bliźniak w praktyce - przeczytaj jak symulacje 3D zmieniają produkcję w dzisiejszych przedsiębiorstwach!

Czytaj więcej!

Dołącz do naszego newslettera

Uzyskaj dostęp do zniżek, ofert, nowości i profesjonalnych porad od naszych Ekspertów!