Mapowanie strumienia wartości (VSM) oraz analiza przepływu to najważniejsze narzędzia optymalizacyjne służące do zebrania danych na temat procesu oraz przygotowania jego planu poprawy.

VSM bazuje na analizie strumienia wartości w organizacji. Czym jest ten strumień? To zbiór wszystkich działań i operacji koniecznych do wykonania produktu zgodnie z wymaganiami Klienta od momentu wpłynięcia surowca, do firmy do momentu wysyłki wyrobu gotowego. Celem VSM jest wykonywanie mapowania tego przepływu i stworzenie mapy stanu obecnego oraz mapy stanu przyszłego, jako propozycji rozwoju dla organizacji.

Mapowanie strumienia wartości wykonywanie jest na wybranej próbce produktowej. Celem przewodnim VSM jest skupienie się na dodawaniu wartości w procesie i jednoczesnej eliminacji strat, które go ograniczają lub blokują.

Wyniki mapowania przedstawiamy za pomocą zestawu symboli i oznaczeń.

Cechą charakterystyczną VSM jest określenie dwóch przepływów – przepływu surowca i jego przetwarzania oraz przepływu i przetwarzania informacji zarządczej.

Zakończenie analizy następuje poprzez przygotowanie przez zespół Ekspertów Luqam mapy stanu przyszłego. Po dogłębnej analizie i weryfikacji możliwości zmian w procesie decydujemy się na stworzenie nowego przepływu.

Nowa mapa prezentuje lepszy, bardziej optymalny przepływ i bardziej efektywne metody zarządzania informacją sterującą tym procesem. Pozwala to stworzyć plan działania, co gdzie i jak chcemy w naszej organizacji zmienić / ulepszyć. Parametrami typowymi dla map przepływu i strumienia jest tzw. wydajność procesu. Wyliczamy ją poprzez określenie stosunku czasu dodawania wartości do całego czasu przejścia, a następnie porównujemy pomiędzy sytuacją obecną i przyszłą, aby zobaczyć nasz wpływ na zwiększenie dodawania wartości.

VSM jest narzędziem idealnym do wglądu strategicznego i prezentacji całego procesu w formie uproszczonej, ale za to bardzo czytelnej. Jeżeli chcemy wykonać mapowanie bardzo dokładnie, ze wszystkimi szczegółami to tutaj bardziej może się sprawdzić analiza przepływu.

Podczas analizy przepływu wykorzystujemy podobne zasady, jak w przypadku VSM. To co różni analizę przepływu od mapowania strumienia wartości to stosowany zapis symboli oraz szczegółowość analizy.

Analiza przepływu polega na wykonaniu przez zespół Ekspertów Luqam dogłębnej analizy procesu i stworzeniu dokładnej mapy przepływu i  przetwarzania surowca już bez przepływu informacji. Dodatkowo podczas analizy zbieramy informacje odnoście ocenianego przepływu kierując się filtrem QDCI (czyli Quality – Jakość, Cost – Koszt, Delivery – Terminowość, Involvment – Zaangażowanie).

Analizę przepływu, w zależności od potrzeb, można rozpocząć na dwa sposoby – od pobrania materiałów bazowych lub od wyrobu gotowego. Druga opcja jest bardziej skomplikowana i wymaga doświadczenia w realizacji działań optymalizacyjnych, jednak umożliwia bardziej holistyczne spojrzenie na proces oraz uwidocznienie problemów zarówno z przepływem, jak i związanych z kwestiami jakości. Ponadto, rozpoczęcie analizy od gotowego wyrobu umożliwia obserwację relacji zachodzących pomiędzy Klientem i Dostawcą oraz ukazuje problemy związane z zapasami.